Do podstawowego zakresu działania WYDZIAŁU ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANEGO należy realizowanie zadań, o których mowa w ustawach: prawo budowlane, o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, o własności lokali o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, w tym m.in.:

1) wydawanie, uchylanie, zmienianie pozwoleń na budowę oraz stwierdzanie ich wygaśnięcia,
2) przyjmowanie zgłoszenia o zamiarze budowy oraz wykonywania robót nie objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę,
3) nakładanie w drodze decyzji obowiązku uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych,
4) przyjmowanie zgłoszenia o rozbiórce nie objętej obowiązkiem uzyskania pozwolenia na rozbiórkę oraz nakładanie obowiązku pozwolenia na rozbiórkę,
5) wydawanie decyzji o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę,
6) wydawanie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót,
7) przenoszenie decyzji o pozwoleniu na budowę na rzecz innej osoby,
8) wykonywanie pozostałych obowiązków organu administracji architektoniczno-budowlanej,
9) wydawanie zaświadczeń stwierdzających spełnienie przez lokal wymagań samodzielnego lokalu oraz potwierdzających powierzchnię użytkową i wyposażenie techniczne domów jednorodzinnych,
10) prowadzenie analiz i studiów z zakresu zagospodarowania przestrzennego, odnoszących się do obszaru powiatu i zagadnień jego rozwoju,
11) obsługa powiatowej komisji urbanistyczno-architektonicznej,
12) przygotowywanie projektów opinii w sprawach:
a) rozwiązań przyjętych w projektach studium przez gminy powiatu,
b) projektu planu zagospodarowania przestrzennego województwa,
13) przygotowanie we współdziałaniu z Wydziałami projektów postanowień Zarządu dot. uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin,
14) uzgadnianie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego,
15) uzgadnianie we współdziałaniu z Wydziałami w drodze postanowień projektów decyzji o warunkach zabudowy,
16) ustalanie w decyzji o pozwoleniu na budowę składowiska odpadów obowiązku ustanowienia zabezpieczeń oraz określenie wymagań zapewniających ochronę życia i zdrowia ludzi, ochronę środowiska oraz ochronę uzasadnionych interesów osób trzecich,
17) prowadzenie postępowania w sprawie powołania zespołu opiniowania dokumentacji związanej z wydaniem pozwolenia na budowę w zakresie odbudowy obiektów zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu,
18) przygotowanie we współdziałaniu z Wydziałami projektów postanowień Zarządu dotyczących lokalizacji dróg gminnych i powiatowych,
19) wydawanie we współdziałaniu z Wydziałami decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi.